Materinstvo
Majkom deteta se smatra žena koja ga je rodila i koja je u tom svojstvu upisana u matičnu knjigu rođenih. Kada žena tvrdi da je majka deteta, a to ne proizilazi iz činjenica upisanih u matičnu knjigu rođenih, onda ta žena može pokrenuti sudski postupak za utvrđivanje njenog materinstva. Pravo na utvrđivanje materinstva imaju dete i žena koja tvrdi da je majka deteta. U tom slučaju, istom tužbom će se tražiti utvrđivanje materinstva u korist žene koja tvrdi da je majka deteta i osporavanje materinstva žene koja je u matičnim knjigama upisana kao majka deteta.
U nekim situacijama, osporavanje materinstva nije dopušteno ( nakon usvajanja deteta, nakon smrti deteta, kao i u slučaju postojanja pravnosnažne sudske odluke kojom se utvrđuje materinstvo žene koja je u matičnim knjigama upisana kao majka deteta ).
Očinstvo
Ocem deteta koje je rođeno u braku smatra se muž majke deteta. Ocem deteta koje je rođeno u roku od 300 dana od dana prestanka braka smatra se muž majke deteta iz tog braka ako je brak prestao smrću muža i ako majka nije sklopila novi brak u tom roku. Ocem deteta koje je rođeno u novom braku smatra se muž majke deteta iz tog braka. Ocem deteta koje je rođeno van braka smatra se muškarac čije je očinstvo utvrđeno priznanjem, odnosno čije je očinstvo utvrđeno pravnosnažnom sudskom presudom. U slučaju da očinstvo ne može da se utvrdi priznanje u vansudskom postupku, postoji mogućnost iniciranja odgovarajućeg sudskog postupka podnošenjem tužbe za utvrđivanje očinstva. Pravo na podnošenje ove tužbe imaju dete, majka i muškarac koji tvrdi da je otac deteta.
S druge strane, očinstvo muškarca koji je upisan u matičnu knjigu rođenih kao otac deteta može biti osporeno. Pravo na osporavanje očinstva imaju: dete, majka, muž majke i muškarac koji tvrdi da je otac deteta ako istom tužbom traži i utvrđivanje svog očinstva. U nekim situacijama, osporavanje očinstva nije dopušteno (nakon usvajanja deteta, nakon smrti deteta, u slučaju postojanja pravnosnažne sudske odluke kojom se utvrđuje očinstvo muškarca koji je u matičnim knjigama upisan kao otac deteta, kao ni u slučaju da tužbu podnosi lice koje se prethodno saglasilo sa priznanjem očinstva).
Postupak
Ovi tzv. maternitetski i paternitetski sporovi se pokreću tužbom koja se mora podneti u zakonom propisanim rokovima. Razlikuju se subjektivni rok od godinu dana koji počinje da teče od saznanja za relevantne činjenice i objektivni rok koji iznosi 10 godina od rođenja deteta. Jedino dete može podneti ovu tužbu bez obrzira na rokove. Pravo na tužbu u sporu o materinstvu i očinstvu ne prelazi na naslednike. Naslednici tužioca mogu nastaviti već započeti postupak radi utvrđivanja da je postojao osnov za utvrđivanje ili osporavanje materinstva ili očinstva, odnosno radi poništenja priznanja očinstva. Staratelj maloletnog ili poslovno nesposobnog tužioca može podneti tužbu u sporu o materinstvu i očinstvu samo uz prethodnu saglasnost organa starateljstva. Sud je dužan da presudom u sporu o materinstvu i očinstvu odluči o vršenju roditeljskog prava.